Hoe paarden helpen bij het verwerken van verdriet?

Een paard voelt jouw (verborgen) vibraties

Het is ochtend en ik wandel naar de paarden. Heel de ochtend verliep al niet zoals die in mijn hoofd gepland stond. Zelf later opgestaan omdat ik me liever nog een keer omdraaide. De kinderen die liever met hun ontbijt spelen dan het op te eten. En als ik in onze living kijk, lijkt het eerder op een slagveld van speelgoed en kussens.

Nadat ik de kindjes op school heb afgezet, kan ik niet snel genoeg naar de paarden gaan. Heel mijn lichaam schreeuwt naar iets en ondertussen heb ik geleerd om er naar te luisteren, of om dat toch te proberen. Als ik aankom bij de weide liggen de paarden allemaal rustig neer in het gras. Een uitnodiging om er lekker bij te gaan zitten.

Ik zet me neer en merk dat ik rustig word. De last die ik deze morgen zo sterk voelde, lijkt minder zwaar. Dit is wat ik nodig had, gewoon even rust. Een van de paarden staat recht en komt iets dichter bij me staan. Vanop een afstand kijkt ze me aan. Wat kijkt ze droevig, het lijkt wel of ze treurt. Ik weet dat ze me eigenlijk iets komt vertellen. Ze is zelf helemaal niet droevig, verdrietig.

Ze komt me vertellen dat ik diegene ben die droevig is. Zij lag immers daarjuist nog rustig te relaxen in het gras. Ik ga de uitdaging aan en ga na hoe ik me eigenlijk voel. Ik moet toegeven dat ik inderdaad verdrietig ben. Een zwaar gevoel in mijn buik, een keel die wordt dichtgeknepen. Ik laat mijn verdriet toe en daar zijn de tranen. Het voelt als een opluchting en het paard komt rustig tot bij me gestapt.

Mijn gevoel zegt me dat ik mijn pijn even verder moet durven vastpakken, onderzoeken. Het is een verdriet dat ik ken en vandaag even aandacht vraagt. Heel de morgen heb ik geprobeerd om het te negeren, waardoor alles in het honderd liep. Maar het is er en vraagt om gezien te worden, erkend te worden. En dat moet ik nu doen, hier in de weide, bij mijn paarden. Ik sta naast mijn paard en leg mijn hand op haar schouder. Het lijkt alsof we samen treuren.

Plots weet ik waarom mijn verdriet vandaag om aandacht vraagt. Vandaag is het de verjaardag van mijn papa. Mijn verdriet eiste om bij deze dag stil te staan, hem niet zomaar te laten voorbijgaan. In mijn gedachten wens ik mijn papa een gelukkige verjaardag en leg mijn hoofd tegen de schouder van mijn paard. Ze zucht, heft haar hals op en stapt rustig weg. Voor haar is het klaar, opgelost. Rust hersteld.

Paarden willen de rust herstellen

Voor ik bij hen in de weide stapte, was er rust in de kudde. Toen ik bij hen ging zitten hadden ze mijn verborgen verdriet al lang aangevoeld. Ook al voelde ik me op dat moment eerder opgedraaid van die ochtend. Door bij hen te gaan zitten, verstoorde ik hun rust met mijn negatieve donderwolk. Paarden willen deze rust direct herstellen, dat zit er instinctief in. In een kudde wordt lief en leed door elk lid gedragen, ook mijn leed. Het paard liet me zien dat ik me niet bewust was van wat er eigenlijk echt in mij speelde op dat moment.

De echte oorzaak van het slechte verloop van mijn ochtend. Ze liet het me letterlijk zien: hé je bent verdrietig, los het op, zodat onze kudde weer rustig verder kan. Door mijn verdriet, mijn pijn erkenning te geven, het voor mezelf klaar en duidelijk te hebben, lost het vanzelf op. Het gevoel dat er een last wegvalt, wordt direct door mijn paard getoond. Ze zucht, ontspant en gaat even verder terug grazen. En zo voel ik me eigenlijk ook. Opgelucht. En ik kan ook verder met mijn dag, die prima verloopt.

Conflicten onmiddellijk aanpakken

Als we gewoon naar een kudde paarden kijken, maken ze ons al veel duidelijk. Er zijn zoveel zaken waar wij als mens jaloers op kunnen zijn. Het mooiste dat paarden ons leren, is leven in het hier en nu. Vandaag telt. Gisteren is geweest en morgen is nog ver weg. Ze zijn eigenlijk enkel bezig met het nu. Ze denken niet aan waar ze morgen gaan grazen. Ze hebben geen spijt omdat ze gisteren ruzie hadden met een ander paard.

Als er zich een probleem voordoet, wordt dat direct aangepakt. Niet genoeg water bij een drinkplek? Dan zoeken we gewoon een andere. Heeft een paard een conflict met zijn buurman, er worden geen doekjes om gewonden maar het conflict wordt aangepakt. Rust is de belangrijkste factor om een kudde te laten overleven. Alle paarden zullen er dus alles aan doen om die rust te behouden. Problemen op de lange baan schuiven? Dat zou alleen maar voor chaos zorgen.

Ik zet me terug in het gras en stel mezelf de vraag of mijn paard zich dan zelf nooit verdrietig voelt? Tuurlijk kan een paard zich verdrietig voelen. Het verschil met ons, mensen, is dat zij er direct alles aan doen om terug gelukkig te worden. Ik hoor je al denken, dat is toch logisch, dat doen wij toch ook? Is dat zo? Kijk even hoe jij met verdriet omgaat.

Verdriet: een last of een les?

Paarden kunnen verdrietig zijn, bijvoorbeeld als ze op een plaats staan zonder soortgenoot. Moest het paard vrij kunnen bewegen, zou het zelf een plek zoeken waar het zich gelukkiger voelt. Het paard erkent voor zichzelf dat het iets mist, dat hem verdrietig maakt en zoekt een oplossing. Kan het een oplossing vinden of geven wij hem een oplossing, zoals een vriendje, is het paard zijn verdriet in een keer vergeten. Het denkt niet meer terug aan zijn verdrietige dagen, die liggen achter hem. En dat is iets waar wij mensen een belangrijke les uit kunnen trekken. Ik ook.

Wij als mensen blijven vaak in ons verdriet hangen, letterlijk. Ons verdriet voelt zwaar, het laat je niet los en lijkt soms als een blok tussen jou en je toekomst te staan. Hoe komt het toch dat wij mensen het onszelf zo moeilijk maken? Omdat wij meesters zijn in ons zelf zaken wijs te maken. Denk maar aan de vele oordelen, overtuigingen en taboes die er niet zijn rond verdriet alleen al.

Verdriet is iets dat je beter niet laat zien. Wanneer je gelukkig bent mag iedereen dat weten, je zal het zelfs niet verbergen. Maar het verwerken van verdriet dat doe je niet, dat berg je liever veilig op, liefst ver weg. Want het kan toch wel echt pijn doen als mensen daar naar vragen. En toch ligt net daar een belangrijke stap. Een stap naar erkenning van je verdriet.

Leer jezelf om van je verdriet te leren. Verdriet laat je zien wat jij belangrijk vind, anders zou je er niet om huilen. Als je huilt om iemand die er niet meer is, zoals ik huilde om mijn papa, mag je er niet van wegkijken. Eigenlijk kijk je dan weg van de persoon die je liefhebt. Door te durven uitspreken dat het vandaag mijn papa zijn verjaardag is, durf ik hem aankijken en dat doet goed aan mijn hartje. Ik laat mijn papa er gewoon zijn en dat is iets moois. Als ik mijn verdriet was blijven negeren, was het blijven schreeuwen om aandacht.

Verwerken van verdriet maakt plaats voor andere gevoelens – De wet van vacuüm

Het is niet makkelijk, leren omgaan met verdriet. Het is een proces, eigen aan iedere persoon en er staat geen begin of einddatum op. In de eerste plaats moet je jezelf toelaten om verdrietig te zijn. Ongeacht wat je ook verdrietig maakt. Je mag jezelf niet schuldig voelen omdat je droevig bent om iets. Laat jezelf toe om te huilen en te treuren. Zeg maar tegen jezelf dat je droevig bent omdat het voelt alsof er een deel van jou weg is.

Laat jezelf toe om verdrietig, droevig te zijn. Door overtuigingen en oordelen die we meekrijgen laten we het liever niet zien dat we niet oké zijn. We laten niet zien dat we pijn hebben en dat we met een ondragelijk gevoel in onze buik zitten. Je moet immers sterk zijn, huilen is een teken van zwakte en tranen zijn geen oplossing.

Wat als ik je nu vertel dat tranen eigenlijk de eerste oplossing zijn? Door je tranen toe te laten, te laten zien aan jezelf en je omgeving, erken je jouw verdriet. Je durft te vertellen hoe belangrijk datgene is waarvoor je verdrietig bent. Je geeft het recht om er te zijn. Kijk je er van weg, dan verdwijnt datgene dat zo belangrijk voor je was helemaal.

Als we kijken naar hoe onze paarden dat doen… dat gaat automatisch. Ze kijken hun verdriet aan en zoeken een oplossing. Kuddes treuren ook wanneer er iemand sterft. Er wordt op hun manier afscheid genomen en de kudde trekt verder. Ze hebben het verdriet er laten zijn, samen aangekeken en een plaats gegeven.

In een kudde dragen alle leden het lief en leed van elkaar. Verliest een merrie haar veulen, dan treurt de kudde mee. De merrie deelt haar droefheid, haar pijn met haar kuddeleden, zodat het minder zwaar wordt voor haar. Doordat de merrie haar verdriet deelt, zal de kudde ook een oplossing zoeken, en zal de merrie door de kudde terug worden meegenomen. En eigenlijk gaat dat bij mensen ook zo. Als we ons verdriet kunnen delen, zullen er mensen zijn die ons helpen. Helpen bij het verwerken van verdriet, maar ook om verder te gaan.

Zelf heb ik mijn verdriet ook jaren veilig opgeborgen. Je voelt dat het er is, maar denkt dat het ver genoeg zit. Toch komt het altijd maar weer op de voorgrond. Een kleine tegenslag, lap daar is die donkere wolk weer. Door te erkennen dat mijn verdriet er nog altijd was en ik er eigenlijk nog niets met had gedaan, kon ik eindelijk aan de slag.

Ik nam het mezelf niet meer kwalijk als ik moest huilen omdat er iemand op tv zijn papa verloor. Ik durfde eindelijk nog eens iets over hem vragen aan mijn mama. In het begin doet dat pijn, dat is waar. Maar nodig om een stap verder te geraken en mijn verdriet te omarmen. Het gemis een plaats kunnen geven en het vervangen door een gevoel van aanwezigheid.

Paarden zijn gevoelsmeesters

Zoals wij meesters zijn in het verstoppen van ons verdriet, zijn paarden meesters in het aanvoelen van gevoelens. Hun instinct zorgt er immers voor dat ze verdriet van een ander paard kunnen aanvoelen. Maar dat kunnen ze ook bij ons mensen. Ook al verstop je dat achter die mooie glimlach.
Ze gaan automatisch jouw verdriet willen overnemen, zodat jouw last lichter wordt. Jij met je grote donderwolk boven je hoofd zorgt immers voor een verstoring van de rust. Dus de paarden willen die zo snel mogelijk mee dragen en laten verdwijnen.

In coaching met paarden komen hier vaak ontroerende momenten van. Beeld je eens in hoe het voelt om eindelijk te kunnen huilen, te durven? Zonder dat je raar wordt aangekeken. Zonder dat je een uitleg moet geven waarom je huilt… Gewoon even je tranen kunnen laten lopen. Even uithuilen tegen een grote, warme schouder, zonder woorden. Vaak heb je niet veel meer nodig.

Als ik zelf een moeilijk moment heb, en ik ben bij mijn paarden, kunnen ze me soms gewoon negeren. Begin ik dan te huilen, dan pas komen ze naar me toe. Doordat ik mijn tranen laat lopen, erken ik voor mezelf dat ik droevig ben. Dat brengt me innerlijk rust, al lijkt het op die moment misschien niet zo. En die innerlijke rust brengt weer rust bij de paarden. Mijn tranen worden beloond met een zachte aanblik. Zonder medelijden, zonder advies. Een blik enkel gericht naar mij en de toekomst.

Want dat is het volgende… de toekomst. Hoe moet het nu in hemelsnaam verder? Wel, om het met paardentaal te beantwoorden, dag per dag, stapje voor stapje.

Je verdriet en je toekomst

Mensen kunnen dromen. We dromen over een toekomst, denken vaak waar we over twintig jaar willen staan in het leven. Wat we vaak vergeten is dat de weg daarnaar toe ook belangrijk is. De stappen die we zetten om naar ons doel toe te werken zijn minstens even belangrijk of sommige zelfs belangrijker, dan het doel zelf. Als we de kleine stapjes niet belangrijk genoeg vinden, zullen we die stapjes niet zetten. Maar dan blijft ons doel enkel een verre droom.

Paarden maken geen toekomstplannen. Hun enige plan is: overleven, dat is er instinctief ingebakken. Wij mensen zijn geëvolueerd naar dieren die wel kunnen vooruitdenken. En dat is een sterkte, als we ze goed inzetten. Het kan ook een zwakte zijn als we er niet bewust met omgaan. Als we te ver in de toekomst blijven kijken, verliezen we vandaag vaak uit het oog. Wat ons vandaag gelukkig maakt en wat er nog nodig is om ons gelukkiger te maken.

Zo zat ik vaak uren te verspillen achter mijn computer, wegdromen naar mooie plekken, kijken naar het leven van anderen. Dromen over hoe ik wilde dat mijn leven er zou uit zien. Dan sloot ik mijn computerscherm en zat ik weer alleen met mijn verdriet, en die toekomst heel ver weg. Het leek niet mogelijk om verder te kunnen gaan, om de stappen te zetten die nodig waren om ooit mijn dromen waar te maken.

Als we door de ogen van het paard zouden kijken, is het belangrijk dat we naar vandaag durven kijken. Voel je je vandaag gelukkig? Super, doe zo verder en stap een stapje dichter naar je droom. Vandaag een slechte dag? Neem even de tijd om stil te staan bij dat gevoel, erken waar het vandaan komt en los het op!

Als het gaat om het verwerken van verdriet, het verdriet een plaats te geven of hoe je het zelf ook wilt noemen, word je vaak geconfronteerd met andere zaken, die samenhangen met dat verdriet. Boosheid, schuld, spijt, eenzaamheid,… Allemaal zaken die jouw aandacht verdienen.

Jij, het paard en je verdriet.

Ooit heb ik het besluit genomen om coach te worden, samen met mijn paarden. Omdat ik weet wat verdriet is en hoe het je hele leven beïnvloedt. Maar ik weet ook dat het anders kan. Ook voor jou kan het anders. Het is een weg die je zelf moet bewandelen, maar niet alleen. Door je verdriet te kunnen delen, zonder oordelen, verwachtingen en mooie praatjes, wordt het lichter.

Durf de kracht en eerlijkheid van een paard te gebruiken in jouw proces. Vertrouw op zijn oeroude instinct en laat je leiden naar je eigen, unieke toekomst. Niet alleen, samen. Samen met het paard en jouw verdriet, want dat is helemaal oké.